Wijmarsche molen, Arcen

(watermolen 174 op de Molenkaart Limburg)

De watermolen, gelegen aan de Lingsforterbeek, is gebouwd in 1677 en maakte van oudsher deel uit van het kasteel en de heerlijkheid Arcen. De molen ligt in het overstromingsgebied van de Maas en stond in het verleden geregeld onder water. Was de molen in het verleden zowel een koren- als oliemolen, nu is alleen de maalinrichting nog aanwezig.  Tot 1917 behoorde de molen, net als het kasteel, toe aan de adel. In dat jaar kwam de molen in particulier eigendom.

In 1881-1882 werd de molen verbouwd, de beide onderslagraderen en de oliemolen verdwenen en de molen kreeg een nieuwe maalinrichting met zowel een boven- als onderslagrad.
Op het einde van de eerste wereldoorlog was het gedaan met de molen. Door overlijden van de laatste pachter vond er geen onderhoud meer plaats en raakte de molen in verval. Op het einde van de tweede wereldoorlog raakte het gebouw zwaar beschadigd, maar van herstel was geen sprake; wel van meer vernielingen in de jaren ‘50 en ‘60. Uit oogpunt van veiligheid werd het in slechte toestand verkerende maalwerk afgebroken. De toenmalige eigenaar heeft in de jaren ‘50 nog getracht de molen te restaureren maar de slechte staat van het gebouw voorkwam dit. Inmiddels was ook het waterrecht (stuwrecht) aan het waterschap verkocht.

In 1978 werd het Limburgs Landschap eigenaar van het kasteel, landgoed en de molen.
Vooruitlopende op de restauratie, die in 1990 startte, was er de oprichting van een Stichting Behoud Watermolen Arcen en werden onderdelen van de molen veiliggesteld, schoongemaakt en gereconstrueerd. De Stichting zorgde ook voor de volledige herbouw van de molen.

Sinds 1993 is de molen weer maalvaardig. In de molen is ook een Graanbranderij gevestigd.

De naam Wijmarsche Molen dankt de molen aan een van de vroegere bewoners van het kasteel, Baron von Wymar-Kirchberg.

Bijzonderheden: Zowel het boven- als onderslagrad drijven samen één stalen koningsspil aan; bijzonder gezien het feit dat een boven- en onderslagrad tegengestelde draairichtingen kennen.

Kenmerken van de molen:

  • Watermolen met twee waterraderen (onder- en bovenslagrad)

  • Overige kenmerken: groot bakstenen molenhuis met drie etages

  • Wateraanvoer: Lingsforterbeek

  • Sluiswerk: tandheugel

  • Raderen: ijzer, 5,70 m en 3,18 m

  • Gangwerk: ijzer, onderaandrijving

  • Overbrengverhouding: onbekend

  • Maalkoppel: 4 (waarvan 2 maalvaardig) (16-der kunststeen)

  • Overige werktuigen: sleepluiwerk

Voor meer informatie bezoek onderstaande websites:
https://limburgserfgoednet.nl/
https://www.molendatabase.nl/molens/ten-bruggencate-nr-06680-v?paging=true
https://www.allemolens.nl/

of bezoek de website van het Limburgs Landschap: https://www.limburgs-landschap.nl/natuurgebied/wijmarsche-watermolen/

Wil je de molen bezoeken; raadpleeg dan altijd van tevoren de openingstijden op bovenstaande websites.

Adres: Schans 20A, 5944 AG Arcen
GPS: N: 51.47002, O: 6.18257