Stramproy, De Nijverheid
(windmolen 106 op de Molenkaart Limburg)
De molen, een stenen bergmolen, kent nog maar een korte geschiedenis, gebouwd in 1903 door Michiel Kunnen. Michiel heeft er maar kort plezier van gehad want hij overleed al in 1913. Zijn weduwe hertrouwde niet met een molenaar en dat was te merken. Gedurende de eerste wereldoorlog was er weinig maalgoed en bleef onderhoud achterwege. Bij openbare veiling in 1921 kwam de molen in eigendom van de familie Nijs en dat bleef de molen tot in 1974. In dat jaar kwam de molen in eigendom van de gemeente en kreeg de molen de functie van instructiemolen voor vrijwillige molenaars. Molenaar Nijs overleed in 1962, zijn zoon bleef ook na de overname door de gemeente aan de molen verbonden als instructeur. In 1921 had de molen nog een houten molenas en gevlucht. Maar dat duurde niet lang meer. De molen kreeg twee Potroeden, een houten molenas voorzien van een gietijzeren insteekkop en aswiel met vang van de gesloopte standerdmolen in Deurne. Ook kreeg de molen een nieuwe kap met zinken afdekking en een Engels kruiwerk.
Door een kleine overbrengingsverhouding (1 : 5) draaide de molen vrij makkelijk op de wind, zo makkelijk dat stroomlijnwieken niet noodzakelijk waren. Een poging van VanBussel om deze op de molen aan te brengen wed door de eigenaar resoluut afgewezen. De molen was goed ingericht; de molen had een elevator, een haverpletter en koekenbreker. En onder in de molen werd ook nog een maalstoel met dieselmotor geplaatst.
Vanaf de jaren ’60 van de vorige eeuw vertoonde de molen kenmerken van herstel met niet gebruikelijke materialen; zo was de staartbalk gemaakt van een oude roede en bestaande lange schoren uit dikke stalen buizen.
In 1956 kwamen er een hamermolen en mengmachine die slechts vier jaar in bedrijf gebleven zijn. Omstreeks 1960 werd de molen niet meer gebruikt. De vraag naar ‘modern’ veevoer nam toe, veevoer wat niet meer op molenstenen gemalen kon worden. Een regeling met de Boerenbond ter plaatse was onvermijdelijk en betekende het einde van het maalbedrijf. De jaren erop raakte de molen steeds verder in verval.
Na overname door de gemeente in 1974 volgde een noodzakelijk herstel. Ook in 2009/2010 was herstel weer nodig. De molen kreeg nieuwe roeden en kapbedekking, verder vonden er herstelwerkzaamheden plaats aan staart, voeghouten, metselwerk, kruiwerk, balkkoppen en schilderwerk. In 2013/2014 werden de biotoop verbeterd door enkele bomen te kappen en werd het buitengebied van de molen opgeknapt en heringericht. Vandaag de dag worden er regelmatig voergranen gemalen.
De molen De Nijverheid is ook bekend als Molen van Nijs. Deze naam dankt de molen aan zijn eigenaar in de periode van 1921 tot 1974.
Bijzonder aan de molen is het laag geplaatste onderste draaipunt van de koning. Men spreekt daarbij van een doorlopende koning.
Kenmerken van de molen:
Beltmolen
Overige kenmerken: bovenkruier, Engels kruiwerk, kruilier, Vlaamse vang, vangtrommel
Gevlucht: oudhollands gevlucht, 24,80 m
Overbrengingsverhouding: 1 : 5,01
Maalkoppels: 2 (17-der kunststeen)
Overige werktuigen: sleepluiwerk, evelator, elektrisch aangedreven koppel
Voor meer informatie bezoek onderstaande websites:
https://limburgserfgoednet.nl/
https://www.molendatabase.nl/molens/ten-bruggencate-nr-00184?paging=true
https://www.allemolens.nl/
of bezoek de website van De Nijverheid https://www.molensinweert.nl/
Wil je de molen bezoeken; raadpleeg dan altijd van tevoren de openingstijden op bovenstaande websites.
Adres: Veldstraat 54 6039 ED Stramproy
GPS: N: 51.19506, O: 5.71448
