Op de Vrouweheide, Voerendaal
(windmolen 17 op de Molenkaart Limburg)
De beltmolen is in 1858 gebouwd in opdracht van een graanhandelaar uit Wittem. Over een periode van ongeveer zestig jaar verwisselde de molen een aantal keer van eigenaar maar bleef als maalinrichting vrijwel ongewijzigd in bedrijf. In het begin van de vorige eeuw kreeg de molen ‘hulp’ van een dubbele maalstoel met een gloeikop-ruwoliemotor.
Was in het begin het metselwerk van de molen nog zichtbaar, waarschijnlijk is ter voorkoming van doorslag van hemelwater de romp volledig zwart geteerd wat de molen de bijnaam ‘De Zwarte Beer’ opleverde. Na verkoop van de molen in 1925 kreeg de molen diverse functies maar werd er praktisch niet meer op de wind gemalen.
In de oorlogsjaren heeft de molen diverse functies gehad, van opslag tot luister- en uitkijkpost. De molen leek de oorlogsjaren goed te doorstaan maar helaas brandde de molen enkele maanden voor de bevrijding af als gevolg van een ongelukje met een benzinekachel. Sindsdien was het gedaan met de molen als maalinrichting.
In 1958 en 1959 werd de molen uitwendig hersteld met gebruikmaking van de kapconstructie van een andere molen en van de bewaard gebleven potroeden. Na restauratie werd de molen gebruikt als café-restaurant. Vanaf 1976 als woning. Na weer uitwendige restauraties in 1982, 1989 en 2023 is de molen tot op heden als woning in gebruik.
De buitenzijde van de molen is bij de restauraties ontdaan van het teerwerk waarmee de molen als Rijksmonument voor de toekomst kon worden behouden. In 1989 kreeg de molen ook nieuwe roeden.
De naam Vrouweheide dankt de molen aan de weg (Vrouwenheide) waaraan zij gelegen is.
Bijzonder aan de molen is de belt. Feitelijk is het een grondzeiler op natuurlijke hoogte; aan één zijde uitgegraven en voorzien is van een invaart.
De molen is de hoogstgelegen molen van Nederland. De molen staat op de top van de Mingelsberg op een hoogte van 216 meter boven N.A.P.
Kenmerken van de molen:
Beltmolen met oudhollands gevlucht
Overige kenmerken: bovenkruier, woonhuis
Diameter gevlucht: 23.2 m
Overbrengingsverhouding: n.v.t. (alleen het bovenwiel is nog aanwezig)
Maalkoppels: niet meer aanwezig
Overige werktuigen: geen
Voor meer informatie bezoek onderstaande websites:
https://limburgserfgoednet.nl/
https://www.molendatabase.nl/molens/ten-bruggencate-nr-01134
https://www.allemolens.nl/
De molen is een woonhuis in particulier eigendom en wordt niet voor bezoekers opengesteld.
Adres: Vrouweheide 1, 6367 JZ Voerendaal (Ubachsberg)
GPS: N: 50.84497, O: 5.95115
