Sint Antonius, Weert-Laar
(windmolen 93 op de Molenkaart Limburg)
De Sint Antoniusmolen, gelegen op het buurtschap Laar, is een ronde gemetselde beltmolen met een gedeeltelijk bepleisterde en gewitte romp.
De graanmolen met één maalkoppel heeft een oudhollands gevlucht.
De molen is in 1903 gebouwd in opdracht van Theodorus Seerden. Veel plezier heeft hij niet aan de molen gehad want voor, tijdens of direct na de bouw verkocht hij de molen aan Cornelis Looyen. Cornelis verkocht op zijn beurt in 1919 de molen weer aan Jan Mathieu Bruekers, telg van de familie Bruekers die ook molenaars had op Roeven en Nederweert-Eind.
In de jaren ‘20 kreeg de molen zelfzwichtende wieken; toen werd ook al gebruik gemaakt van een 2de maalkoppel met een zuiggasmoter; medio de jaren 30 vervangen door een ruwoliemotor. In 1949 ging de molen weer over in andere handen. In 1954 sloeg het noodlot toe; door een hevige storm brak de kruipaal af en ook de vang kon de molen niet houden. De schade was aanzienlijk; het gevlucht en de bovenas werden uit de kap gerukt. Herstel vond in 1957 plaats waarbij gebruik gemaakt werd van onderdelen van andere ontmantelde of gesloopte molens. De roeden (VanBussel-stroomlijnroeden), bovenas en -wiel zijn afkomstig van De Mortel nabij Gemert; het gangwerk (stalen koningspil met gietijzeren spoorwiel en rondsels) van de Van Tienhovenmolen in Bemelen en het maalkoppel van de Boonesmolen in Weert.
Medio jaren ‘50 kwam er nog een mengketel en hamermolen bij maar dat redde de molen niet; malen van veevoer was niet meer lonend. Na restauraties in 1985 (kap, staart, gevlucht en gangwerk) en 2013/14 (oudhollands gevlucht) is de molen weer draaivaardig maar veel draaien doet hij niet. Ook zijn er zorgen over de ontwikkeling van een industrieterrein nabij wat de molenbiotoop niet ten goede komt. Inmiddels is de molen particulier eigendom.
Bij de bouw in 1903 kreeg deze molen de naam „Kalfjesmolen". De naam Sint Antonius dateert uit 1959, toen de molen na herstel van de zware stormschade maalvaardig werd opgeleverd.
Bijzonder aan de molen is de naar Limburgse begrippen zeer korte bovenas. Het gangwerk is afkomstig van de Van Tienhovenmolen in Bemelen en heeft jaren later bij de restauratie van die molen weer model gestaan voor het nieuwe gangwerk daar.
Kenmerken van de molen:
Beltmolen
Overige kenmerken: bovenkruier, Engels kruiwerk, kruilier, Vlaamse vang, buiten vangstok
Gevlucht: oudhollands, 25,0 m
Overbrengingsverhouding: 1 : 5,02
Maalkoppels: 1 (17-der kunststeen)
Overige werktuigen: elevator, mengketel en elektrisch luiwerk
Voor meer informatie bezoek onderstaande websites:
https://limburgserfgoednet.nl/
https://www.molendatabase.nl/molens/ten-bruggencate-nr-02804?paging=true
https://www.allemolens.nl/
Wil je de molen bezoeken; raadpleeg dan altijd van tevoren de openingstijden op bovenstaande websites.
Adres: Neelerweg 17, 6003 NR Weert
GPS: N: 51.27580, O: 5.71660
